OTTOLEGAL

OTTOLEGAL projesi erken modern dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nda hukuk oluşumu hakkındadır. Gücünün zirvesindeki Osmanlılar düşünüldüğünde çoğunlukla akla ilk olarak Fatih Sultan Mehmed (h. 1451-81) ya da Kanuni Sultan Süleyman (h. 1520-66) gelir. Her ikisi de yeni topraklar fetheden, hakimiyet kuran ve yasa uygulayan çok güçlü sultanlar olarak görünmektedir. Adeta onlara karşı duracak hiçbir güç yoktur.

 

OTTOLEGAL farklı bir yaklaşım benimsiyor ve hukuk oluşumunda tepeden inme anlayışları ve Osmanlı hukuk tarihine uygulanabilirliğini sorgulayarak kanun yapma süreçlerine dahil olan çeşitli aktörleri ön plana çıkarıyor. Bu aktörler farklı menfaat grupları, esnaf loncaları, tüccarlar, gayri-Müslim topluluklar, vakıf kurucular ve diğerlerini içermektedir. Böylece kanun yapma sürecinin yalnızca devlet yöneticileri ya da hukukçulara ait bir süreç olmadığını ortaya koymayı hedeflemektedir.

 

Osmanlı hukuk dünyası bir aktörün tasarladığı tutarlı tek tip bir hukuk birimi değildi. Daha ziyade hukuk normlarının oluşmasına çeşitli grupların farklı derecelerde dahil olduğu ve birbiriyle kesişen çok katmanlı hukuk alanlarından oluşmaktaydı. Zaman, mekan ve şartlar değiştikçe, dahil olan aktörler, oynadığı roller ve hukuk normlarının oluşumu da değişiyordu. OTTOLEGAL işte bu farklı hukuk alanlarındaki çeşitliliği ve değişimi incelemektedir.

 

OTTOLEGAL çerçevesinde Osmanlı hukuk oluşumunun birincil kaynakları olan kanun ve fetvalara odaklanarak sistemli ve analitik bir çalışma yapılmaktadır. On binden fazla belgenin detaylıca incelenmesi hedeflenmektedir. Belgeler, türü, yazarı, muhatabı, tarihi, dili, menşe yeri gibi kategorilere göre tasnif edilmekte, zaman ve mekana göre konumlandırılmakta, böylece ölçülebilir bir veri oluşturulmakta ve veriler kodlanarak kaydedilip veri tabanı hazırlanmaktadır.

 

OTTOLEGAL’ın en büyük hedefi erken modern dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nda ve ötesinde çeşitliliği ve değişimi dikkate alan bir hukuk oluşumu modeli geliştirmektir.